Thược dược

Thược dược là một trong những cây mình trồng đầu tiên khi vừa có Túysơnviên. Bông thược dược đem lại cho mình những kỷ niệm êm đềm ngày còn nhỏ ở với ba mình ngoài quê Quảng Nam.

Lúc ấy mình chỉ chừng 8, 9 tuổi nhưng đã thích cây cảnh rồi. Vườn nhà mình hồi đó cũng khá rộng, nhưng ba mình không trồng hoa gì cả. Mình còn nhớ phía trước nhà trồng rau theo mùa; mùa thì trồng rau lang, mùa thì trồng cà chua, rau muống, đậu đủa, đậu que.

Trong vườn trước nhà còn có mấy cây cau, một cây mảng cầu tàu. Đặc biệt là có một bụi bông trang và một bụi lá nổ thiệt lớn, trồng ngay chỗ có cái mộ cổ, không biết của ai. Thỉnh thoảng trong xóm nhà nào có đám giỗ đều đến xin bẻ một vài cành bông trang và lá nổ. Vậy thôi.

Mà mình thì thích có bông. Thế là khi đến chơi nhà ai thấy có bông gì trồng được bằng hột mình cũng xin về gieo, đặc biệt dễ trồng là cúc vỏ trấu và vạn thọ. Trong đó có lần mình xin được một bụi thược dược màu đỏ.

Gần tết mình cũng bắt chước người lớn, lấy lông gà bón cho cây thược dược. Theo lời nói thì bón lông gà cho thược dược, lúc nó ra bông cái bông sẽ trổ ra nhiều màu tía lấp lánh, giống lông đuôi con gà trống! Mình cũng không nhớ là lúc đó cây thược dược của mình có trổ bông tía giống đuôi con gà trống hay không, nhưng hễ nhìn thấy cây thược dược thì mình lại nhớ kỷ niệm hồi nhỏ ở với ba!

Mấy lần ở Đặngiatrang mình cũng cố công Tết đến mua thược dược về trồng để mong gầy giống. Nhưng không hiểu nhà vườn họ trồng thế nào mà qua mấy ngày Tết thì cây thược dược cũng theo ông bà ông vải luôn, cho dù mình đã cẩn thận trồng nó ra đất!

Có lần mình kêu mấy em sinh viên nhà ở Đức Trọng đem xuống cho mình một ít củ giống thược dược, vì theo lời nó thì "xóm em thược dược người ta bỏ ngoài góc vườn". Nó đem cho mình một rổ, cũng phải đến 5 kí lô củ. Mình hí hửng đem ươm... nhưng tất cả đều... thúi rổng ruột, không mọc nỗi một cái mầm!

Cho nên giấc mơ thược dược vẫn âm ỉ hoài trong lòng và đến khi có Túysơnviên thì... alêhấp... tìm bằng được thược dược về trồng cho thỏa thích.

Ở Dalat thược dược là loại cây "dại". Ngoài chợ cây người ta không bán cây giống, cũng không bán củ giống. Chợ hoa cũng không bán hoa. Thế cho nên chỉ còn một cách duy nhất là đi xin hoặc "chôm chỉa".

Mình nhớ lễ 1.5 năm 2005, hai vợ chồng mình đi bộ buổi sáng. Khi rẻ vào một lối mòn thì.. ô hô... thấy một đám thược dược màu đỏ mọc tràn lan ngoài hàng rào một ngôi nhà bên đường. Thược dược mọc từ trên mé sân cao, mọc dài xuống lối mòn dưới thấp. Nhìn hoài không thấy chủ nhà để xin, mình bèn... làm như cây này mọc ngoài đường... cuối xuống nhổ liền liền mấy cây! Chiến lợi phẩm lần 1.

Lần thứ hai, phát hiện ngôi nhà trên Trại Mát có một đám thược dược màu hồng mọc cheo leo gần ngoài bờ rào. Mình chạy luôn xe lên sân nhà họ, kêu í ới. Cậu nhỏ chủ nhà chạy ra mình bèn tỏ ý muốn xin một củ thược dược. "Ối trời, tưởng gì... cô cứ việc lấy đi!". Khỏe quá, mình liền chạy ngay ra chỗ mấy cây thược dược, cố sức nhổ. Nhưng đất cứng quá, nhổ chỉ đứt cây mà không lên rể. Cậu chủ sốt sắng lấy cái cuốc ra đào cho một bụi to đùng. Chiến lợi phẩm lần 2.

Cái tật của mình hễ thấy ở đâu có thược dược mình lại cứ muốn nhào vô xin. Có lần hai vợ chồng đi với người bạn qua mé Thái Phiên, thấy nhà kia có giống thược dược bông to bằng cái dĩa, ông bạn cũng nhào vô xin giùm mình. Nhưng... chủ nhà không cho! Ghét tệ! Từ đó, thôi không xin nữa.

Thược dược là loại cây "nhiều năm" (perrenial); sau khi hết mùa bông thì nó rụi xuống, nằm đó chờ mùa mưa năm sau mọc trở lên để ra bông vào dịp hè. Năm nào cũng vậy.

Bồn thược dược của mình năm nay đã chồi lên được mấy cụm rồi. Mình vừa làm cỏ bón phân cho nó hôm kia. Nhìn những chồi non lên xanh mướt, mập mạnh thế này thì bông sẽ nhiều lắm đây.

Mình vẫn yêu thích thược dược, vì vẽ đẹp "hớn hở" của nó. Để ngoài vườn cũng đẹp mà cắt đem vào nhà chưng cũng đẹp.

Nhìn nó mình cũng thấy "hớn hở", và nhất là nhớ về quảng đời thơ ấu sống bên cạnh cha.